پاداش یا امتیاز ویژه؛ حواله خودرو حق بازیکنان تیم ملی است؟

به گزارش ورزش 360، ماجرای اهدای حواله واردات خودرو خارجی به بازیکنان تیم ملی، همچنان یکی از مباحث خبرساز این روزهای ورزش ایران است. تازه‌ترین اتفاقی که در این زمینه رخ داده، اظهارات رئیس پلیس راهور است که گفته قرار نیست این اتومبیل‌های لوکس پلاک شوند. البته که در این بین یک قید شرط هم گنجانده شده که تا زمان صدور مجوز دولت برای این اقدام، چنین کاری صورت نمی‌گیرد. پس، فرض اولیه این است که این موضوع هم با یک دستور کتبی دیگر رفع شود تا بازیکنان تیم ملی بتوانند تمام و کمال از پاداشی که نصیب‌شان شده، استفاده کنند.

اگرچه این برای اولین‌بار در طول ادوار مختلف جام‌های جهانی نیست که به بازیکنان تیم ملی مجوز واردات خودرو خارجی اهدا می‌شود ولی در این دوره، جنجال‌ها و ابزار نگرانی از اختصاص چنین امتیاز ویژه‌ای بیشتر شده است. به راستی چه اتفاقی افتاده که اهدای این حواله‌ها در این دوره بیش از هر زمان دیگری خبرساز شده است؟

چرا حواله خودرو؟

تصور بسیاری بر این است که این حواله خودرو بعد از بازی‌های جام جهانی به بازیکنان تیم ملی اهدا شده است. درحالی که این حواله‌ها مربوط به زمانی است که صعود ایران به جام جهانی مسجل شد. در آن برهه، مقرر شده به خاطر صعود ایران به جام جهانی، به بازیکنان و دیگر اعضای تیم ملی که در این صعود نقش داشته‌اند، مجوز واردات یک خودرو خارجی داده شود. با این حال، چنین تخصیصی زمان‌بر شد و نهایتا پس از بازی‌های جام جهانی، این امتیاز در اختیار بازیکنان تیم ملی قرار گرفت.

نتایج ضعیف در جام جهانی

شاید عمده‌ترین دلیلی که باعث شده این حواله‌ها در مقایسه با دوره‌های قبلی زیر ذره‌بین برود، نتایج تیم ملی در جام جهانی است. ایران، تحت هدایت کارلوس کی‌روش، در جام جهانی قطر، سنگین‌ترین شکست تاریخش در ادوار جام جهانی را متحمل و مقابل انگلیس 6تایی شد. کسب نتایج ضعیف و عدم صعود به مرحله حذفی جام جهانی، باعث شد تا خبر اختصاص حواله خودرو به بازیکنان تیم ملی پس از جام جهانی سروصدای زیادی به راه بیندازد. تفاوت مهم دیگر این بود که این بار صدای دیگر ورزشکاران قهرمان ایرانی از جمله کشتی‌گیران هم از تبعیض به‌وجود آمده درآمد. 

اتفاقات اجتماعی

برکسی پوشیده نیست که جام جهانی قبلی، یکی از عجیب‌ترین جام‌های جهانی بود که ایران به لحاظ سیاسی تجربه کرد. بازیکنان تیم ملی در فضایی کاملا متفاوت در قیاس با گذشته به مصاف رقبا رفتند. مسائل مختلف باعث شد تا فضای چندپاره‌ای علیه بازیکنان تیم ملی در فضای مجازی و حقیقی شکل بگیرد. ایجاد فاصله بین هواداران و تیم ملی در آن برهه، نهایتا شرایط را علیه آن‌ها کرد. تداوم آن اختلاف‌نظرها باعث شد تا خبر اهدای حواله واردات خودرو خارجی، پای مسائل دیگری گذاشته شود و اعتراض‌ها دوچندان شود.

فخرفروشی

اگرچه قبل از اظهارات محمدحسین کنعانی‌زادگان، مبنی بر اینکه اتومبیلی که از همین راه به دستش رسیده قیمتی 100 میلیاردتومانی دارد، هم فضا علیه اهدای چنین حواله‌ای بود ولی آن بخش از صحبت‌های مدافع تیم ملی، دوباره به داغ شدن این امتیاز که بسیاری از آن به عنوان یک رانت نام می‌بردند، دامن زد. در آن برهه یکی 2 نماینده مجلس هم در اظهاراتی جداگانه از این گفتند که بازیکنان و همه نفراتی که چنین امتیازی شامل حال‌شان شده یک شبه سودهای چندده میلیاردی به جیب زده‌اند.

پررنگ شدن اختلاف طبقاتی

در چنین فضایی بود که سایر اقشار جامعه با حساب و کتاب صورت گرفته، به این نتیجه رسیدند که اگر قرار باشد سال‌های سال کار کنند، بعید است بتوانند به این سرعت به حساب بانکی‌شان اضافه کنند. مقایسه این موضوع حتی با وجود مرسوم بودن آن در بین فوتبالی‌ها، چه داخلی چه خارجی‌اش، به پررنگ شدن اختلاف طبقاتی منجر و باعث آن شد تا حتی تعدادی که پیش از آن چندان علاقه‌ای به ورود به این مبحث نداشتند، به میدان آمده و اعتراضی تازه داشته باشند.

شایعه پنهان‌کاری

دیگر موضوعی که همچنان اجازه نمی‌دهد داستان اهدای حواله خودرو به بازیکنان تیم ملی فروکش کند، مطرح شدن شایعات خبرساز در تعدادی از رسانه‌ها است؛ از جمله این شایعات این است که عده‌ای بیرون از فوتبال و حتی بیرون از بدنه ورزش، از فرصت به وجود آمده استفاده کرده و با «سفارش» اسمشان را برای واردات خودروی خارجی وارد این فهرست کرده و از مزایای آن نهایتا استفاده را برده‌اند. بی‌پاسخ ماندن درخواست چندباره برای اعلام اسامی افرادی که چنین حواله‌ای دریافت کرده و خودرو را وارد کرده‌اند هم به این حواشی دامن زده است.

حق گمرکی

به غیر از موارد بالا، مسائل دیگری هم در بین است که می‌تواند به جنجالی بودن بیشتر این پرونده مرتبط شود. یکی از آن‌ها حق گمرکی است. برای ورود جزئی‌تر به این مبحث ابتدا کافی است مقایسه‌ای شود با تیم ملی‌ای که به جام جهانی 98 فرانسه رسید. هنوز از صحبت‌های علی دایی که گفته بود در آن زمان پاداشی برای صعود به جام جهانی دریافت نکردند ولی داریوش مصطفوی آن اظهارات را رد کرد و از این گفت که در آن زمان هم به بازیکنان تیم ملی حواله واردات خودرو داده شود، نمی‌گذرد. داستان ولی کاملا با شرایط کنونی متفاوت است. در آن برهه، مسئله حق‌گمرکی برای بازیکنان تیم ملی حل نشده بود. به این معنی که اگر بازیکنی 20 هزاردلار برای خرید خودرو در خارج هزینه کرده بود، باید معادل همین رقم را به گمرک می‌پرداخت تا بتواند اتومبیلش را وارد کند. درباره آن موضوع اظهارات ضدونقیض است؛ جایی عنوان شده حق‌گمرکی 100 درصد و جایی دیگر عنوان شده 70 درصد از هزینه کل اتومبیل بوده است. موضوعی که نهایتا بسیاری از بازیکنان آن وقت را برآن داشت تا قید واردات خودرو خارجی را زده و از رودست خوردن حرف بزنند. چنین اتفاقی ولی در این برهه رخ نداده است. یعنی حق گمرکی‌ای اصلا در کار نبوده. بازیکنان با تجربه‌تر با حل و فصل کردن چنین موضوعی، یک ریال هم حق گمرکی نداده‌اند. حداقل این ادعایی است که تعدادی از مسئولان دارند. بدیهی است که سودی که نصیب آن‌ها و سایر افرادی که خودرو وارد کرده‌اند، شده، چنان زیاد است که نتوان به این سادگی‌ها حساب و کتاب کرد. همین حالا شایعاتی به راه افتاده که می‌گوید تعدادی از بازیکنان تیم ملی تا 60 میلیارد تومان از چنین وارداتی یک شبه سود کرده‌اند.

واردات سی‌سی آزاد

در مقام مقایسه هنوز هم می‌توان دلیل بیشتری آورد. همانطور که عنوان شد این برای اولین‌بار نیست که بازیکنان تیم ملی حواله واردات خودرو دریافت می‌کنند. ضمن اینکه این موضوع فقط مختص بازیکنان فوتبال نیست و شامل حال دیگر ورزشکاران، خاصه مدال آوران المپیکی هم شده است. تفاوت ولی در این است که پیش‌تر سقف سی‌سی وجود داشت و نمی‌توان هر خودرویی را وارد. این سقف ولی در این دوره برداشته است. البته که در گذشته حمید سوریان، قهرمان سابق کشتی‌فرنگی، به پاس اهدای مدالش به رئیس جمهور وقت، امتیاز ویژه‌تری دریافت کرد و مجوز واردات خودروی دلخواه را به‌دست آورد. او هم بنا بر برخی روایت‌ها یک و برخی دیگر از روایت‌ها 2 دستگاه فراری وارد کشور کرد و مجوز پلاک کردن آن را هم گرفت.

امتیاز ویژه

اگرچه هنوز می‌شود دلایل بیشتری برای خبرسازی حواله‌های کنونی برشمرد ولی جمع‌بندی کلی آن ذیل بحران اقتصادی فعلی قرار می‌گیرد. ممنوعیت واردات خودرو خارجی، به بالارفتن نجومی قیمت این قبیل اتومبیل‌ها در بازار ایران منجر شد. حالا هرچه خودرو لوکس‌تر، قیمت آن نجومی‌تر. اینکه چنین محدودیت‌هایی برای بسیاری از مردم وجود دارد ولی عده‌ای بدون قیدوبند می‌توانند از مزایای آن استفاده و حساب بانکی‌شان را پرتر کنند، به مهمترین دلیل برای تشریح جنجال صورت گرفته، تبدیل شده است.