چرا پرتغال تا این اندازه در المپیک بد است؟

به گزارش ورزش 360، پرتغالی‌ها از آوردگاه المپیک 2024 پاریس تنها یک طلا به چنگ آوردند؛ با دو نقره و یک برنزی که به کشورشان بازگرداندند، این نه یک المپیک بد، که بهترین المپیک تاریخ برای پرتغالی‌ها بود! 

تنها طلای پرتغال از پاریس، مربوط به دوچرخه‌سواری و بخش مدیسون بود. بخش مدیسون، دو نفره است که در آن دو ورزشکار سعی می‌کنند در مسیری طولانی با مدیریت انرژی خود، باعث موفقیت تیم خود شوند. رشته‌ای نسبت جدید در مسابقات المپیک که تاکنون تنها در چهار مرتبه در دهه‌های اخیر در المپیک حاضر بوده است. به هر ترتیب لوری لیتائو و روی اولیویرا دو نفری بودند که توانستند تنها مدال طلای کاروان پرتغال را در این المپیک کسب کنند. 

سابقه پرتغال در تاریخ المپیک

از 1912 تاکنون، پرتغال در 26 دوره المپیک شرکت کرده و تمام سهم آنها از مدال‌های طلای مسابقات، تنها شش مدال بوده است! از 15 مرتبه‌ی اولی که پرتغالی‌ها در المپیک حاضر شدند (استکهلم 1912 تا مسکو 1980) موفق به کسب حتی یک مدال طلا نشدند. در هفت المپیک اخیر هم، چهار مرتبه در کسب طلا ناموفق بوده و در سه مرتبه‌ی دیگر، هر بار یک طلا کسب کرده‌اند. یک طلا، یک نقره و یک برنز در المپیک توکیو بهترین آمار تاریخ این کشور در المپیک‌ها بود که این مرتبه از آن هم جلوتر رفتند و به یک طلا، دو نقره و یک برنز دست یافتند.

این آمار، پرتغال را در رده‌ی پنجاهم المپیک پاریس قرار داد که یعنی پایین‌تر از کشورهایی نظیر اکوادور، اتیوپی، تایلند، جامائیکا، قزاقستان، اندونزی، هنگ‌کنگ، تایوان (با اسم رسمی تایپه در المپیک)، بحرین، کوبا، آذربایجان، گرجستان و اوکراین. در رده‌بندی کل تاریخ المپیک اوضاع از این هم بدتر است و آنها در جایگاه 70 جا دارند. در مقام مقایسه شاید جالب باشد که بگوییم صربستان در 6 دوره المپیک شرکت داشته و 9 طلا به دست آورده اما پرتغال در 26 دوره، تنها شش طلا کسب کرده است. 

به جز طلای اخیر در دوچرخه‌سواری، تمام پنج مدال طلای قبلی پرتغالی‌ها در المپیک از دوومیدانی بوده است. ماراتن مردان و زنان، دوی 10 هزار متر زنان و پرش سه‌گام (دو بار).

پدرو پیچاردو - پرش سه گام - المپیک 

فوتبال پرتغال در المپیک

فوتبال پرتغال تاکنون چهار مرتبه در المپیک و تنها در بخش مردان حاضر بوده است:

1928: حذف در یک‌چهارم نهایی به دست مصر با نتیجه 2-1 (مصر در نیمه‌نهایی و رده‌بندی مجموعاً 17 گل از آرژانتین و ایتالیا دریافت کرد)

1996: چهارمی المپیک (باخت 5-0 به برزیل در رده‌بندی)

2004: حذف در دور گروهی (شکست با نتایج مشابه 4-2 مقابل عراق و کاستاریکا)

2016: حذف در یک چهارم به دست آلمان با نتیجه 4-0

دلیل عملکرد بد پرتغال در المپیک

چند دلیل اصلی را کارشناسان در این خصوص برمی‌شمارند: 

استعدادهای کم: پرتغال کشوری کوچک با حدود 11 میلیون نفر جمعیت است. این باعث می‌شود که در کل تعداد ورزشکاران کمتری برای سطح المپیک داشته باشد. جمعیت پرتغال رو به افول و پیری است (مانند بسیاری از کشورهای اروپایی دیگر) اما به طور تاریخی و عمدتاً به دلایل اقتصادی، آنها مقصدی جذاب برای مهاجران نبوده‌اند. طی سال‌های اخیر سیاستمداران این کشور تلاش کرده‌اند تغییراتی در این مسئله به وجود بیاورند؛ تغییراتی که منجر به هجوم کوچ‌نشینان دیجیتال (افرادی که شغلی به صورت دورکاری در کشورهای جهان اول دارند و ترجیح می‌دهند در کشوری با هزینه‌های کمتر زندگی کنند) به این کشور کوچک برای زندگی شد اما هنوز تغییر چشمگیری به وجود نیامده است. البته کشورهایی هستند که با جمعیت مشابه یا کمتر از پرتغال، وضعیت به مراتب بهتری در المپیک داشته باشند. در جدول زیر پرتغال از این نظر با چنین کشورهایی و از سمتی با ایران مقایسه شده است: 

نام کشور دوره در المپیک طلا در المپیک جمعیت سرانه تولید ناخالص داخلی

جامائیکا 19 27 2 میلیون هفت هزار دلار

کوبا 22 86 10 میلیون 11 هزار دلار

فنلاند 27 101 5 میلیون 55 هزار دلار

گرجستان 8 13 3 میلیون هشت هزار دلار

پرتغال 26 6 11 میلیون 28 هزار دلار

ایران 18 27 89 میلیون پنج هزار دلار

چیرگی فوتبال: ورزش اصلی برای پرتغالی‌ها فوتبال است و بیشترین توجه روی این رشته است. این باعث می‌شود که توجهات و منابع تا حد بسیار زیادی برای همین رشته باشد و در نتیجه توجه بسیار کمتری روی رشته‌های المپیکی دیگر وجود دارد. 

کمبود سرمایه و امکانات: پرتغال به طور تاریخی مبلغ کمی روی ورزش سرمایه‌گذاری کرده است. این سبب شده که امکانات کمتر، امکان رشد کمتر و مربیان کمتری به نسبت کشورهای دیگر اروپایی داشته باشند. در نتیجه در پرتغال به سختی بتوان ورزشکاران نخبه را در کودکی استعدادیابی کرد. 

ساختارهای اقتصادی: پرتغال در دهه‌های اخیر با انواع مشکلات اقتصادی روبرو بوده است. این یکی از عواملی بوده که دست دولت را برای کمک به رشد ورزش بسته است. 

نبود سیستمی باکیفیت و یکپارچه: این کشور فاقد سیستمی یکپارچه برای استعدادیابی، تمرین و حمایت از نخبه‌های ورزشی در رشته‌هایی غیر از فوتبال است. چیزی مشابه سیستم EPPP که انگلیسی‌ها از آن بهره می‌برند.